De Koningsparkiet, het geslacht Alisterus ontleed

De Koningsparkiet, het geslacht Alisterus ontleed

Onder het geslacht Alisterus vinden we alle koningsparkieten terug. De gewone Australische koningsparkiet is ons zeer goed bekend: hij wordt veelvuldig in onze volières aangetroffen. De andere twee soorten koningsparkieten worden zelden aangetroffen en er is ook weinig literatuur over. Met dit artikel wil ik de lezer graag deze koningsparkieten voorstellen en ook enkele kweektips hieromtrent meedelen.

Indeling

Het geslacht Alisterus kent twee soorten elk evenwel met verschillende ondersoorten. Zo kennen we:

A. Alisterus chloropterus of de groenvleugel koningsparkiet.

Deze vogel kent drie ondersoorten. Deze zijn:

  1. Alisterus chloropterus chloropterus of de groenvleugel koningsparkiet;
  2. Alisterus chloropterus callopterus of de Fly-River groenvleugel koningsparkiet;
  3. Alisterus chloropterus moszkowskii of de Moszkowski groenvleugel koningsparkiet.

B. Alisterus amboinensis of de Ambon koningsparkiet.

Deze vogel kent zes ondersoorten. Deze zijn:

  1. Alisterus amboinensis amboinensis of de Ambon koningsparkiet;
  2. Alisterus amboinensis sulaensis of de Sula koningsparkiet;
  3. Alisterus amboinensis versicolor of de Peling koningsparkiet;
  4. Alisterus amboinensis buruensis of de Buru koningsparkiet;
  5. Alisterus amboinensis hypophonius of de Halmahera koningsparkiet;
  6. Alisterus amboinensis dorsalis of de Salawatti koningsparkiet.

A.1. de groenvleugel koningsparkiet

  • Man: kop en onderlichaam: scharlakenrood; bovenmantel: hier loopt een veranderlijke mauve-blauwe band die zich tot de achternek uitstrekt; mantel, schouders en rugveren: groenachtig zwart; kleine en middelste vleugeldekveren: bleek geelachtig groen, vormen een vleugelband; rug, stuit en bovenste staartveren: mauve-blauw; onderstaartdekveren: scharlakenrood met een donkerblauwe basis; ondervleugeldekveren: mauve-blauw;
  • staart:van boven af zwart doch sterk blauw gekleurd, de onderkant van de staart is grijszwart; bek:grijsachtig zwart;aan de basis van de bovenbek oranje; oogiris: oranje: poten:donkergrijs. onderstaartdekveren: scharlakenrood met een donkerblauwe basis;
  • Pop: kop, rug, vleugels: dofgroen; keel en borst:olijfgroen doch bruinachtigrood gerand; ondervleugeldekveren:dofgroen; staart:van boven groen wordt naar de punt toe zwart en is blauw overgoten;
  • onderstaart: grijszwart; bek:basis van de bovenbek is doffer en bruinachtiger.
  • Juveniel: bevedering:lijkt op de pop maar heeft geen bruinachtige rode randen aan de keel- en borstveren;
  • bek: is bruinachtig zwart doch bleker omrand; oogiris: bruin.
  • Lengte: ongeveer 36 cm.
  • Komt zelden voor als volièrevogel hoewel de laatste tijd de Moszkowski groenvleugel meermaals bij liefhebbers wordt aangetroffen. zoals alle koningsparkieten hebben ze een tamelijk middelmatige kri-kri-roep. De pop legt van twee tot drie eieren die gedurende twintig dagen bebroed worden. De Juvenielen blijven vijftig dagen in het nest en na vijf weken uitvliegen kunnen ze als zelfstandig beschouwd worden. Gedurende het eerste levensjaar kunnen de Juveniele koningen gerust met meerdere koningssoorten in één en dezelfde volière ondergebracht worden. Daarna worden de vogels het best paarsgewijs in een volière ondergebracht aangezien ze vrij agressief kunnen zijn tijdens de paartijd.

A.2. de Fly-River groenvleugel koningsparkiet

  • Man: lijkt op de groenvleugel maar heeft een smalle blauwe band over de bovenmantel die zich NIET tot het achterhoofd uitstrekt. Deze koning heeft wel een zwarte bek.
  • Pop: lijkt precies op de pop van de groenvleugel (en Australische koning). De band op de vleugel is echter lichter van kleur (meer geler) dan die van de A.c. moszkowskii.
  • Juveniel: is de eerste twee jaar zoals de pop; pas daarna kunnen de geslachten vastgesteld worden als de Juveniele vogel op kleur is gekomen.

A.3. de Moszkowski groenvleugel koningsparkiet

  • Man: lijkt op de Fly-River maar het blauw op de rug reikt tot in de nek en over bijna de volledige rug. De band op de vleugel is ook meer groeniger.
  • Pop: lijkt op de man; alleen is het blauw op de rug niet of slechts lichtjes aanwezig. De mantel en de rug zijn donkergroen. De borstzijden zijn groen.
  • Juveniel: lijkt op de pop maar de vleugelband is smaller en doffer, de borst is groenachtig.

B.1. de Ambon koningsparkiet

  • Man: kop en onderlichaam: rood; vleugelbocht, klein vleugeldekveren en mantel tot aan het einde van de bovenste dekverven van de staart:diep purperblauw; vleugels: dofgroen; onderstaartdekveren:zwart, breed rood gerand.
  • ondervleugeldekveren:purperblauw; staart:van boven zwart evenwel purperblauw overgoten; onderstaart:grijszwart met een brede donkere rozerode band aan de binnenvlag van de drie buitenste veren: bek:grijszwart met een oranje basis aan de bovenbek; iris: oranje; poten: donkergrijs.
  • Pop: zoals de man. De geslachten zijn NIET via de kleur te onderscheiden.
  • Juveniel: lijkt op de overjarige vogel maar: mantel:groen;buitenste staartveren: dof rozerood omrand; bek: bruinachtig zwart, aan de punt bleker; ogen:de huid rond de ogen is grijs i.p.v. wit iris:donkerbruin.
  • Lengte: ongeveer 35 cm.

Met uitzondering van de Ambon koningsparkiet, die toch wel wat vertegenwoordigd is bij de liefhebbers, komen de hierna volgende ondersoorten zeer zelden voor.

B.2. de Sula koningsparkiet

De volwassen vogels lijken op de Ambon maar met een veranderlijke groene band over de blauwe mantel. De Sula heeft geen rozerode omzoming op de binnenkant van de staart.

B.3. de Peling koningsparkiet

De volwassen vogels verschillen van de Sula door een blauwe mantel (bovenrug) zonder groene tekening. Ook is de Peling kleiner dan de Ambon.

B.4. de Buru koningsparkiet

Idem als de Sula maar de binnenzijde van de staart is breed rozerood omzoomd. De bek is zwart. Deze koning tont langer en smaller dan de Ambon.

Lengte: ongeveer 36 cm.

B.5. de Halmahera koningsparkiet

Idem als de Ambon maar de vleugels zijn diepblauw. De kleine ondervleugeldekveren zijn helderder blauw dan de rest van de vleugel. De Halmahera heeft geen rozerode omzoming aan de onderkant van de staart. Deze koning is ondermeer te bewonderen in Walsrode en in het Loropark Tenerife.

B.6. de Salawatti koningsparkiet

Dit is de kleinste onder de koningsparkieten, is qua kleur gelijk aan de Ambon maar mist de rozerode omzoming aan de binnenzijde van de staart. Ook het rood op de kop en het lichaam is donkerder.

Bij jonge vogels zijn de onderkanten van de staart smal rozerood omzoomd maar dit verdwijnt bij de rui.

Volière

Alle koningsparkieten worden het best gehouden in een volière van minstens vijf meter lang x 1, 5 meter breed en twee meter hoog. Aangezien deze vogels zeer graag vliegen ” het is echt geweldig om hun vlucht te aanschouwen ” is een lange vlucht dus ideaal. Een vorstvrij binnenhok is geen overbodige luxe maar een must. Dit hok mag zelfs lichtjes verwarmd worden.

De koningsparkiet baadt slechts zelden maar zit wel graag in de regen. Ideaal is dus dat de vlucht gedeeltelijk open is zodat hij hiervan kan genieten.

Kweek

De koningssoorten zijn kweekrijp op de leeftijd van drie jaar. De vogels wonen één keer per jaar met uitzondering van de groenvleugel die twee ronden aandurft. Er zijn soorten die al eind januari de nestblok gaan verkennen maar meestal wonen ze pas rond april. Het legsel bestaat uit twee tot drie eieren die een twintig dagen bebroed worden door de pop.

Tijdens de paartijd zijn man en pop tegenover elkaar redelijk agressief. Meestal blijft de pop de baas over de man.

Ook hier is het beter dat de vogels de keuze hebben uit twee nestblokken: een klassiek vierkantig blok van ongeveer één meter hoog en een Prinses of Wales blok dat schuin hangt.

Voeding

Een mengeling met grotere zaden als gepelde haver, cardi, boekweit is aangewezen. Tweemaal in de week wordt eivoer en kiemzaad aangeboden. Fruit is onmisbaar voor de koningen! Appel, peer, wortel, paprika, druif, peer, sinaasappel, rozenbottel, halfrijpe mais, komkommer worden maar al te graag aangenomen.

Het spreekt voor zich dat ook grit, scherpe maagkiezel, oestergrit, sepia en jodiumsteen zeer goed is om en de spijsvertering te bevorderen en het kalkgehalte op peil te houden.

Elke dag wordt het drinkwater ververst!

Trosgierst mag gerust elke week verstrekt worden net zoals verse wilgentwijgen en fruitboomtakken. Ook deze vogels toeven vrij veel op de grond: tijdig kuren (tweemaal per jaar) is hier de boodschap.

Aankoop

De aankoop van jonge koningen gebeurt het best op een zonnige dag: dit blijkt beter te zijn voor de vogels. Laat nooit na aan de verkoper hoe lang de vogels al zelfstandig zijn en let er op dat ze beslist alleen kunnen eten.

Net als de Neophemas kunnen de Alisterussen niet goed tegen vochtigheid en mist: dit wordt dus het best vermeden daar het vaak de oorzaak is van sterfte bij jonge vogels. Koningen die de jeugdrui goed doorgekomen zijn blijken sterke vogels te zijn.

Weetjes

  • Koningsparkieten worden het best paarsgewijs gehouden: ze kunnen agressief uit de hoek komen
  • Plaats nooit twee koningssoorten naast elkaar in aanpalende volières: het voorkomt bekvechten langs de draad;
  • Bij sterfte van één van de partners: zorg er onmiddellijk voor dat er andere soorten bij de overlevende worden geplaatst. De koningsparkiet treurt snel en kan hierdoor wegkwijnen;