Het genre Psittrichas omvat slechts een soort. Over deze soort zijn de wildste speculaties gedaan qua klassificatie in de parkieten en papegaaienwereld. Sommige ornithologen beweren dat hij een nauwe verwantschap heeft met de de grijze roodstaart papegaai (Psittacus) en de Vasapapegaai (Coracopsis). Forshaw plaatst deze vogel tussen de de edelpapegaai (Eclectus) en de Prosopeia (o.a. pompadourparkiet). Persoonlijk vind ik dat deze soort een buitenbeentje is dat volledig apart moet gezien worden. Als je het dan toch moet plaatsen tussen bepaalde soorten dan zou ik volgens de beoordeling van hun gedrag ze eerder een verwantschap geven met de grotere lorrie soorten Calcopsitta / Lorius. Maar dit is mijn mening. Hier kan men blijven over discussiëren. Een ding staat vast: het is een bizarre vogel.
Engels: Pesquet’s parrot
Frans: Perroquet de Pesquet
Duits: Borstenkopfpapagei
Wetenschappelijk: Psittrichas fulgidus
De borstelkoppapegaai (Psittrichas fulgidus) komt in volièremiddens praktisch zelden voor. Ook wordt er in de diverse tijdschriften en boeken zelden of bijna nooit bij deze vogelsoort halt gehouden. Ik zal hieronder de ervaringen die een anonieme Europese kweker heeft met deze soort beschrijven.
Beschrijving
- Man: Als deze vogel geobserveert wordt, dan neemt men slechts 2 kleuren waar: zwart en rood. De borstelkoppapegaai is voornamelijk zwart met borstpluimen die een blekere omzoming hebben. De onderbuik, onderkant vleugels, middelste en grote vleugeldekveren en bij de man enkele pluimen achter het oog zijn allemaal rood. De borstelkoppapegaai heeft een naakte grijze oogring en wanggebied waar enkele pluimpjes uitspringen. De iris is donkerbruin. Hun poten zijn grijs en ze hebben een mooie grote zwarte bek waarmee ze tal van vruchten en fruit kunnen verorbenen.
- Pop: Deze is gelijk aan de man maar men kan ze ervan onderscheiden daar de pop geen rode pluimen achter het oog heeft.
- Jongen: Lijken op de volwassene vogels , maar zijn lichter (bleker) rood. De jonge mannetjes hebben ook de rode pluimen achter het oog.
- Geluid: De borstelkoppapegaai kan tamelijk veel lawaai maken. Een echte oerkreet vergelijkbaar met sommige apensoorten.
- Lengte: 47 cm
- Verspreiding: Nieuw-Guinea
Volière
Er wordt aangeraden deze soorten te huisvesten in een volière van 6m X 4m X 2m, met een aangrenzend nachthok dat verwarmd kan worden tot 15° C. Na de vogels zich volledig aangepast hebben, kunnen ze buitengelaten worden. Maar volgens de Europese kweker die mij zo vriendelijk was om extra informatie over deze soorten te bezorgen, mag dit niet toegelaten worden op koude natte dagen, dan houdt hij ze binnen. Dit is dan om problemen vragen. Dit is trouwens iets waar veel soorten niet tegen kunnen en waar veel kwekers dode vogels aan te danken hebben. Let maar eens op hoeveel zieke vogels er plots opduiken bij regenweer. Bij mooi warm weer zit elke vogel mooi in de pluimen. Bij heldere nachten met sneeuw hebben ze geen enkel probleem volgens de kweker. Maar ik zou daar toch ook voorzichtig mee omspringen.
Zijn buitenvolière is volledig natuurlijk gelaten, met gras en andere vegetatie. De borstelkoppapegaaien vernielen het niet. Het vorstvrij (verwarmbaar) gedeelte is voorzien van kleine houtkrollen dat de ontlastingen van de vogels opzuigen. Borstelkoppapegaaien zitten gewoonlijk op dezelfde plaatsen als ze hun ontlasting doen, dit maakt het reinigen ervan gemakkelijker.
Agressief
Deze vogels zijn zeer agressief en de mannen kunnen net zoals bij de kakatoes hun partner doden. Ze zijn ook niet geschikt om in gezelschap van andere vogels gehouden te worden.
Nestkast
Wat de keuze van de nestkast betreft, wordt er een vierkant nesttype voorgesteld van 45 x 45 cm bodemoppervlak en een hoogte van ± 150 cm. Het bodemoppervlak wordt opgevuld met een klein beetje turf en houtkrol. Ze knagen eerst de nestkast fijn alvorens eieren te gaan leggen. Er wordt door de kweker steeds een keuze van twee nestkasten gegeven. Een vierkant type en een natuurblok. De doorsnede van het invlieggat is +/- 10 cm. De kweker die bereid was om zijn ervaringen met deze soort mee te delen vertelde mij dat hij persoonlijk een holle boomstam van 2 meter hoog en een diameter van 45 cm binnenzijde geeft.
Kweek
In het wild is het broedseizoen van februari. In gevangenschap broeden ze zelden. Er werden verschillende exemplaren geïmporteerd, nooit in groot aantal. Telkens vielen er echter doden, door allerlei omstandigheden. Stress, ongelukken, wormen,… . Deze vogel reageert zo snel op veranderingen door het staken van eten. Hij sterft vaak zonder dat er een reden kan voor gevonden worden. De Europese kweker , die 6 borstelkoppapegaaien bezit, vertelde mij dat het broedseizoen zich tussen april en juni bevindt. Op de vraag of hij deze problemen hierboven vermeld ondervonden had, zei hij mij dat hij nooit zulke zaken ondervonden had. Ze lijken hem sterke en stabiele vogels. Maar natuurlijk heeft hij ook de verhalen gehoord dat ze heel moeilijk te behandelen zijn. Hij beweert dat de problemen die zich met deze soort (en vele andere soorten) voordoen, veel te maken hebben met de omgeving, huisvesting en voeding dat de kweker in kwestie aan de vogels biedt. De kweker had zijn borstelkoppapegaaien op volwassen leeftijd gekocht rechtstreeks uit Azië. Hij ondervond geen enkel probleem met aanpassing aan nieuwe omgeving en voeding. Ze aten direct van af het begin en het leek wel of ze al jaren bij hem waren. Daar het grote vogels zijn en heel actief, hebben ze nood aan een tamelijk lange brede volière, zoals hier eerder is aangehaald. De kweker kan deze vogels niet als stressgevoelig omschrijven vanuit zijn ondervindingen. Zijn vogels waren een beetje schuw in het begin, maar na een tijdje waren ze op hun gemak en was er al een vogel tammer aan het worden. De andere vogel is nu zeer agressief als de verzorger in de volière komt en valt hem aan.
Toen ik hem de vraag stelde of de borstelkoppapegaaien met elkaar communiceren, zodanig de broedstemming hierdoor beïnvloedt wordt, antwoordde hij dat zo ver hij ze ooit geobserveerd heeft, hij nooit enige vorm van communicatie heeft mogen waar nemen met andere paren.
De pop legt meestal 2 eieren en broedt +/- 28 dagen. Na 12-14 weken vliegen de jongen uit. Ze zijn zelfstandig na een 4 tal weken en niet zoals in de literatuur vaak staat 2 weken. De mannen kunnen tamelijk agressief zijn tegenover de jongen en vooral de jongere mans. Veel jongen sterven op jonge leeftijd zelfs als ze met de hand worden grootgebracht. Veel jongen sterven op een leeftijd van 4 weken of de ouders brengen maar een jong groot i.p.v. twee.
Voeding
Hun voedsel bestaat uit: een rijkelijk aanbod van fruit en groenten, zoals vijgen, zacht fruit, pruimen, bananen…. Groenvoeder zoals vogelmuur, herdertasje, paardebloemen,… Verse takken met knoppen, lorrievoeding van fruitpulp, rijstvlokken, dextrose en magere yoghurt en af en toe een beschuitje in fruitpulp geweekt. Hun eigelijke hoofdvoedsel bestaat uit: vijgen, zacht fruit, nectar, af en toe grote knoppen en vruchten en planten uit het wild. Ze zijn verzot op bananen. De kweker geeft Papaya, bananen, peren, appels, vijgen en lorie-voeding. 2 of 3 keren per week. Hij strooit Spirulina over hun eten. Spirulina, is een groen poeder, gemaakt van zeeplanten dat candida voorkomt en rijk is aan proteinnen. Af en toe strooit de kweker wat eivoeder van CEDE en ORLUX (beiden te samen) over het fruit. Candida, is een soort van gistingprobleem dat veroorzaakt wordt bij vooral fruitetende vogels.
Er worden geen zaden, kiemzaad, noten of grit verstrekt, aangezien borstelkoppapegaaien geen zaadeters zijn. Ze voeden zich enkel met fruit en nectar. Vandaar ze een kaal hoofd hebben met geen pluimen. Als ze pluimen moesten hebben, was het voor hen heel moeilijk om zich te ontdoen van de kleverige stukken fruit nadat de vogel zich volledig met zijn kop in een papaya gestoken heeft. Als U begrijpt wat ik bedoel?
Wekelijks worden verse wilgentakken, of fruitboomtakken verstrekt en in de winter dennenappels gezien het sterke knagers zijn.
Ze houden ervan om in de zonnige dagen van een regenbui te genieten, maar zullen zelden zich baden in de badschalen.
Tenslotte nog een kleine mededeling van de kweker zelf. Houd de borstelkoppapegaaien tijdens de eerste maanden goed verwarmd en laat ze dan geleidelijk aan gewoon worden aan ons klimaat bij vermindering van de temperatuur. Deze vogels zijn gewoonweg mooi en zeer interessant om te houden. Een aanrader voor iedereen die een zeldzaamheid in zijn volière aandurft. Zeker niet voor beginnende kwekers, maar wel voor kwekers die een uitdaging aandurven en al een berg ervaring hebben. Spijtig genoeg heb ik geen informatie kunnen bekomen van Zoo San Diego. Deze zouden al verschillende keren nakweek gehad hebben van deze soort, maar lieten mijn vragen steeds onbeantwoord. Anders had dit artikel meer informatie over kweek en bijzonderheden tijdens broedperiode bevat.